Braki kadrowe w edukacji…

Kto będzie uczył małopolskie dzieci? Jest odpowiedź na braki kadrowe w edukacji

W całym kraju brakuje tysięcy nauczycieli, głównie matematyki, chemii, fizyki, przyrody, języka polskiego, języka angielskiego, nauczania początkowego oraz informatyki. Tymczasem w ławkach szkolnych siedzą m. in. przyszli lekarze, inżynierowie czy prawniczki. Kto będzie ich uczyć? Odpowiadając na te braki, Fundacja Teach for Poland chce wprowadzić do szkół nowe pokolenie nauczycieli: eduliderów. Wzorem europejskich rozwiązań prowadzą dwuletni program wzmacniający kompetencje liderskie przyszłych nauczycieli i otwierają rekrutację dla osób z innych branż i sektorów, dla których nauczanie jest pasją, i może być dodatkową lub nową pracą. Program ma wyłonić osoby, które będą gotowe podjąć pracę w szkołach publicznych m.in. w woj. małopolskim. Zgłoszenia są przyjmowane od 1 do 31 marca 2024 r., a start programu już od czerwca.     

Smutni, zazwyczaj nie wyznaczający sobie celu, bez poczucia wspólnoty szkolnej, bez relacji z rówieśnikami, niepewni siebie, bez wiary w swoją wartość, niezaangażowani i znieczuleni na problemy wokół – taki obraz polskiej szkoły i opinii młodych ludzi wyłania się z badania przeprowadzonego przez Fundację Teach for Poland od 2023 r. na grupie już ponad 900 uczniów i uczennic publicznych szkół w Polsce. Z pierwszych analiz wynika, że prawie 52 proc. uczniów nie lubi brać udziału w wydarzeniach, kółkach i projektach realizowanych przez szkołę, ponad 41 proc. nie spróbowałoby pomóc, gdyby zauważyli problem w szkole, a prawie 30 proc. nie czuje się akceptowanym w swojej klasie ani nie czuje się jej częścią.

– To przerażające dane, które dają do myślenia, że mamy jako społeczeństwo duży problem nie tylko z brakiem kadry nauczycieli, ale też z dobrostanem i poczuciem sprawczości uczniów i uczennic. To dwa wielkie problemy, które musimy rozwiązać obecnie, aby móc zadbać o naszą wspólną dobrą przyszłość – mówi Katarzyna Nabrdalik, prezeska Fundacji Teach for Poland.

Podobnie sprawa wygląda z nauczycielami. Pełni entuzjazmu i misji zaczynają swoją pracę, a w jej trakcie tracą zadowolenie i satysfakcję z wykonywanej pracy ze względu na nadmiar negatywnych emocji, wyczerpania i niskiego poczucia skuteczności, pokazują badania Librus z 2023 r. Co gorsze według badania PIRLS z 2021 roku w stosunku do nauczycieli z innych krajów z całego świata ich poziom satysfakcji z pracy w szkole okazuje się być najniższy. Jak temu przeciwdziałać i i odpowiedzieć na coraz większe braki kadrowe w polskich szkołach?

Milena Kozłowska, nauczycielka wychowania fizycznego ze szkoły podstawowej w Ostrowi Mazowieckiej,, będąc jeszcze małą dziewczynką marzyła o pracy w szkole. Pomimo że w placówce, w której pracuje, są nauczyciele pełni zapału, to w obawie przed tym, że jej pasja pewnego dnia się skończy, i nie będzie w stanie dać z siebie więcej swoim uczniom, popadnie w stagnację, albo co gorsza, znienawidzi swój zawód, postanowiła to zawczasu zmienić. Po niecałych dwóch latach pracy w szkole publicznej zaaplikowała do programu rozwojowego dla nowego pokolenia nauczycieli EduLider fundacji Teach for Poland, aby rozwinąć umiejętności liderskie potrzebne we współczesnej szkole i wykonywać dalej jak najbardziej efektywnie zawód, który kocha.

Podwyżki dla nauczycieli od stycznia 2024 r., zapowiadane zmiany w zakresie zakazu pracy domowej i inne zmiany mają na celu wprowadzenie polskiej edukacji na nowe tory. Jak oceniają eksperci braki kadrowe to jedynie wierzchołek góry lodowej problemów polskiej oświaty. – Kluczowym problemem edukacji jest to, że nie zaczynamy z wizją końca. Często problemy polskiej oświaty sprowadzane są do szczegółów tj. podstawa programowa, wynagrodzenia czy przemoc w szkole. Z perspektywy całości i wizji efektu finalnego brakuje spojrzenia na szkołę jako całość, zarówno jako miejsce pracy ludzi, ale przede wszystkim miejsce, gdzie młode pokolenie zdobywa wiedzę i kształtuje postawy na całe życie. To w szkole młodzież buduje swoją odporność psychiczną, odwagę, pewność siebie, szlifuje komunikację, próbuje siebie w różnych rolach, eksperymentuje, ponosi porażki i uczy się na nich. Współczesna szkoła potrzebuje liderów w edukacji, którzy zauważając zmiany, wskażą kierunek, zmotywują do działania i będą wsparciem dla uczniów bardziej niż oceniający czy opadający z sił nauczyciele – komentuje Katarzyna Nabrdalik z Fundacji Teach for Poland. Dlatego z zespołem fundacji realizuje program mający budować w nauczycielach nowego pokolenia kompetencje liderskie, wzmacniające nie tylko ich samych, ale też szkolne otoczenie i rozwijające potencjał uczniów.

Do tej pory udział w programie wzięły 52 osoby, które w swoich szkołach odpowiadają na współczesne wyzwania młodych ludzi tj. cyfryzacja, brak relacji społecznych, kryzysy psychiczne czy alienacja. Program rozwojowy EduLider trwa dwa lata i obejmuje szereg szkoleń oraz inspirujących działań praktycznych. Uczestnicy m.in. korzystają ze wsparcia w rozwoju zawodowym, doskonaleniu umiejętności pedagogicznych oraz mentoringu biznesowego, którego celem jest rozwój umiejętności liderskich. Co więcej, mają dostęp do dodatkowych funduszy na realizację projektów z uczniami i uczennicami oraz dostęp do międzynarodowej sieci Teach For All, która daje szansę na wymianę doświadczeń i transfer wiedzy z innych krajów.

Jedną z uczestniczek programu jest właśnie Milena Kozłowska, która mówi, że dzięki programowi zyskała nowe kompetencje takie jak świadomość działania nowoczesnych technologii, stosowanie komunikacji bez przemocy, znajomość sposobów dbania o higienę głosu czy budowanie pozytywnej współpracy z rodzicami. – Teraz w swojej pracy zawodowej chcę być inspiracją i realnym wsparciem dla moich wychowanków i wiem, jak to zrobić. Chcę swoją postawą pokazywać dzieciakom, jak być dobrym człowiekiem. Chcę, by wyrośli na pewnych siebie, ambitnych, zaradnych, samodzielnych, przedsiębiorczych, spełnionych i szczęśliwych ludzi. Wiem, że to nie jest łatwe, ale chcę nauczyć ich samoakceptacji oraz tego, jak ważne jest docenianie siebie, świadomość swoich mocnych stron i pozytywnych cech – opisuje Milena Kozłowska.

Od 1 do 31 marca 2024 r. można składać aplikacje do nadchodzącej 4 edycji programu, który startuje w czerwcu br. i potrwa do sierpnia 2026 r. Program Rozwoju Eduliderstwa skierowany jest do osób widzących siebie w roli liderów edukacyjnych zmian, marzących o pracy w szkole lub już pracujących maksymalnie 3 lata. Ten program jest dla tych, którzy pragną aktywnie kształtować nowoczesny system edukacyjny, są gotowi rozwijać własne umiejętności, a potem potencjał uczniów, są aktywni i chętni do zmian oraz wykazują umiejętności przywódcze. Zanim będą pracować w szkołach, uczestnicy wezmą udział np. w wyjazdowym cyklu warsztatów z ekspertami w woj. wielkopolskim, sesjach indywidualnych z tutorami oraz prawdziwych zajęciach w szkołach. Kandydaci do programu powinni posiadać wykształcenie przedmiotowe z matematyki, chemii, fizyki, przyrody, języka polskiego, języka angielskiego, nauczania początkowego lub informatyki. Wykształcenie pedagogiczne jest optymalne, ale niekonieczne. Dyplom studiów wyższych jest wymagany, tak samo jak gotowość do pracy w szkole publicznej w jednym z trzech województw: małopolskim, wielkopolskim lub mazowieckim. Fundacja Teach for Poland od czterech lat prowadzi Program Rozwoju Eduliderstwa, który kreuje nową generację nauczycieli inspirujących uczniów do nauki i rozwoju. Dwuletni program liderski jest całkowicie bezpłatny i zakłada rozwijanie umiejętności przywódczych w trakcie ponad 120 godzin i wsparcie mentorskie od dwudziestu ekspertów z doświadczeniem pracy w edukacji oraz w innych sektorach czy branżach. Więcej informacji o rekrutacji i samym programie można znaleźć pod adresem: www.teachforpoland.org/edulider/. 

Źródło: materiał prasowy