Kąpiele w przyrodzie cz. 3. Zanurzenie w eliksirze dawnego ogrodu, sadu i pasieki

Tradycyjny ogród wiejski przy drewnianej chacie. Malwy, floksy, zioła. Pachną lipy. Odpoczynek na drewnianej ławeczce, boso, a na stole chleb, miód, czereśnie. Zanurzenie w otaczającej przyrodzie. Życie musujące drobnymi bąbelkami, niespiesznie, jak dzika lemoniada lub zsiadłe mleko przełożone do kubka z chłodnej kamionki.

Stary krakowski ogród. Fot. M. Janicka

Pierwszym składnikiem eliksiru są kwiaty i ich bogaty zapach: stare odmiany róż zwieszące się na płot, floksy o cukierkowych kolorach, olbrzymie piwonie, malwy, orliki, kosmocy, naparstnice i lilie. A pod wieczór, gdy świat nabiera szarych barw, pachną słodko konwalie i krzewy lilaka, a bliżej lata jaśminowiec, maciejka, wieczornik damski i rezeda. W wiosenne ciepłe wieczory z sadu napływa aromat kwitnących drzew owocowych. Słodko z nutą migdałów pachną śliwy. Słodko i lekko owocowo – kwiaty jabłoni. Zapach ogrodowego kwiecia złożony jest z bogactwa związków chemicznych, wśród których są dobroczynne dla naszych ciał i umysłów olejki eteryczne i terpeny: alfa-pinen, beta-pinen, limonen, cytronelol, geraniol i wiele innych.

Kosmos podwójnie pierzasty – stara roślina ogrodowa. Fot. M. Janicka

Drugim elementem są ogrodowe istoty. Gliniana ściana domu jest pełna małych otworków. Niektóre z nich są zamknięte, przy innych uwijają się dzikie pszczoły. Lądują na progu gniazda, a potem wchodzą w głąb niosąc zapas kwiatowego pyłku. Cała przestrzeń jest pełna progów – stref, linii i momentów, które łączą tu i tam, i przeprowadzają między rzeczywistościami: domem i ogrodem, gniazdem i obszarem poza nim, glebą i powietrzem, posiłkiem i wędrówką. Na kwiatach przysiadają motyle i pszczoły z małej pasieki stojącej nieopodal w sadzie. W powietrzu wiszą bzygi. Spijają nektar z kwiatostanów kopru ogrodowego i pietruszki, która w tym roku zakwitła. Ich larwy zajadają się mszycami. Nie brak tu także larw biedronek. Przez cienką błonkę poczwarek przebijają już kropki na pancerzykach. Klecanki zbierają spadź z liści lubczyku. Bogactwo owadów zajętych własnymi sprawami uspokaja.

Odwiedziny na kwiecie malwy. Fot. M. Janicka

Lekki wiatr wznieca chmurę aromatu, cząstek liści, pyłku i strzępek grzybów – pachnący ogrodowy aerozol, dobroczynny dla naszego mikrobiomu. Zanurzenie dłoni w glebie sprawia, że wyrównują się ładunki elektryczne w ciele, a kontakt z ziemią to również relacja z bakterią glebową Mycobacterium vaccae. Jest to koktajl idealny dla poprawy samopoczucia, rozluźnienia i głębokiego relaksu – trzeci składnik eliksiru.

       Łyk dzikiej lemoniady fermentowanej na kwiatach lipy, nieśpieszny krok w stronę sadu. Papierówki już dojrzały. W trawie leżą owoce o kremowo-piaszczystym miąższu i pachną kwiatowo.  Jak dobrze się wśród nich położyć. Do rozbitych jabłek podlatują osy. W norkach wydrążonych w soczystym wnętrzu rozlega się stłumiony, głęboki brzęk. Promienie słońca błyskają między liśćmi; pogoda ustaliła się wiele dni temu.. Na końcu zielonego

Orliki. Fot. M. Janicka

pokoju – sadu , w powodzi światła, stoją trzy drewniane ule, wokół których uwijają się pszczoły. Są spokojne i ich spokój udziela się otoczeniu. Drewniany budyneczek gospodarczy, zapełniony słojami z miodem, pachnie jak wnętrze ula.

Skarby z pszczelego domu są jak szkatuła pełna drogocennych wonności i leków. Są pyszne i wpierają nasze zdrowie. Miód, pyłek kwiatowy, pierzga, mleczko pszczele, propolis, wosk i sama atmosfera ula oczyszczają i koją, odżywiają, działają ochronnie, budują odporność organizmu, leczą i wzmacniają. Wyjęty dziś z pszczelego domu plaster wypełniony miodem, cudownie delikatny, łamie się w ustach uwalniając gęstą słodycz, która niemal oszałamia aromatem. Jak smaczny jest posmarowany nią chleb.

Zapach lilaka miesza się z szarością majowego wieczoru. Fot. M. Janicka

Tradycyjne ogrody i sady można jeszcze spotkać w różnych zakątkach Krakowa i w jego okolicach. Na południowych krańcach miasta, w jednym z ogródków o liczącej dekady tradycji, rosną malwy, naparstnice, piwonie, floksy, dzwonki brzoskwiniolistne, orliki, goździki brodate zwane kamiennymi, irysy, nagietki, fiołki wonne, konwalie – razem kilkadziesiąt gatunków i odmian kwiatów, ziół, przypraw i warzyw. Według wspomnień właścicieli, przed kilkoma dziesięcioleciami sadzono w nim dalie, lilie świętego Antoniego, narcyzy wonne, mieczyki, chryzantemy i wiele innych pięknych roślin. Warto zapamiętać te ulotne krakowskie miejsca.

Kipiący kwiatami ogród, sad pełen dojrzewających owoców, pachnąca miodem pasieka

Kwiaty wiśni pachną tak słodko. Fot. M. Janicka

są wyrazem tradycji, dają poczucie przynależności i ciągłości. Czujemy się w nich bezpiecznie, w bliskiej relacji z organizmami, które związały się wieki temu z siedzibami ludzkimi.

Wieczorem zapalam własnoręcznie wykonaną świecę z pszczelego wosku i wdycham napływający z ogrodu zapach maciejki. Jest tak jakbym wzięła do ust kroplę ożywczego i zarazem kojącego eliksiru. Dzikie pszczoły są bezpieczne w swoich gniazdach, jestem w domu.   

dr Maria Janicka, Kolebka Wędrówek
kolebkawedrowek@gmail.com