Adam Brincken oraz Agata Wąsowska-Pawlik, dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie, serdecznie zapraszają na wernisaż wystawy „Adam Brincken. Pejzaż z niepokojem” podsumowującej 50-lecie działalności artystycznej twórcy.
Uroczyste otwarcie odbędzie się 13 listopada 2025 roku o godzinie 18.00 w Galerii „Średniowieczne Piwnice” Międzynarodowego Centrum Kultury, Rynek Główny 25 w Krakowie.
― Na wystawie pokazuję tylko te prace, które zaczęły powstawać w momencie, gdy doszła do mnie informacja, że za nasza wschodnią granicą toczy się wojna. Od tamtej chwili, zarówno w notatkach jak i w szkicownikach a także w pracach na papierze i obiekto-obrazach, nie dotknąłem żadnego innego tematu. Dalej w tym tkwię ― mówi o idei swej jubileuszowej wystawy prof. Adam Brincken.
― Łączę tu w sobie pewne konieczności. Pierwsza, wewnętrzna, spotyka mnie po raz drugi w życiu. W momencie ogłoszenia w Polsce stanu wojennego przez rok nie byłem w stanie nic malować. Mogłem tylko rysować. Po latach ta konieczność wróciła. To konieczność odreagowania tego, co dziś dzieje się za naszą wschodnią granicą.
Deklaracja artysty odnosi nas do pojęcia i zarazem dominanty nie tylko jego sztuki, ale również postawy życiowej ― do uważności. Tak, nie uwagi, lecz uważności, rozumianej jako pewna forma czułości, delikatności, umiejętności pozostawienia bliźnim przestrzeni bez forsowania w to miejsce siebie. Świadomego i współ-czującego otwarcie się na innych.
― Myślę ― dodaje prof. Brincken ― że uważność jest obowiązkiem. Jeśli mówimy o sztuce to mówimy o dziełach i działaniach ludzi, którzy są po prostu czuli i wrażliwi. W tym sensie uważność jest ich cechą genetyczną. Uważność jest nakazem. Nakazem podwójnym ― wobec siebie i wobec innych. Traktuję ją jako skupianie się na rzeczach najbardziej istotnych nie dla mnie lecz dla każdego pojedynczego człowieka.
Jak wspomniano, idea uważności towarzyszyła Adamowi Brinckenowi od początku jego drogi twórczej. W tej materii w przeciągu pięćdziesięciu lat nic się nie zmieniło. Nic się również nie zmieniło w postrzeganiu odpowiedzialności artysty. Odpowiedzialności, którą określa wolność ― kolejne kluczowe pojęcie, niezbędne dla zrozumienia twórczości Adama Brinckena. A stąd już tylko krok do idei solidarności. Nie tylko instytucjonalnej (w którą skądinąd prof. Brincken był i jest bardzo zaangażowany),ale również takiej, przez którą rozumie się solidarne działanie wraz z drugim człowiekiem. Takiego działania wymaga uważność.
Wróćmy jeszcze do pojmowanej bardzo konkretnie kwestii wolności.
W mrocznym czasie stanu wojennego wielu artystów ze zrozumiałych względów bojkotowało oficjalne, związane z władzą instytucje kultury. Trzeba było szukać miejsc, w których można swobodnie mówić, swobodnie oddychać. Taką miejscem stały się przestrzenie kościoła, jego krużganków, krypt i krucht.
– Ten czas był dla mnie szalenie istotny ― wspomina prof. Brincken. ― Dzięki wystawom, spotkaniom i dyskusjom w kręgu kościoła i kultury niezależnej zyskiwałem możliwość rozmowy. Zawsze żywiłem i wciąż żywię głęboki szacunek do odbiorcy. Sytuacja, w której wówczas się znalazłem, dawała mi mocną, prostą ale bardzo zobowiązującą lekcję tego szacunku.
Obecność prac artysty w przestrzeniach kościoła nie skończyła się bynajmniej wraz ze zniesieniem stanu wojennego. Jego witraże i polichromie, którym niejednokrotnie towarzyszą rzeźby Macieja Zychowicza, stanowią nie tylko element wystroju, ale również deklarację wyznawanych wartości. Bynajmniej nie są to łatwe prace ilustracyjne, a przecież spotkały się z olbrzymim zainteresowaniem.
– Miałem szczęście ― zauważa prof. Brincken ― że poznałem wielu pełnych odwagi i zaufania księży, którzy decydowali się na obecność w przestrzeni sacrum tego, co im proponowałem. Jeden z nich, komentując fakt, że stoimy w miejscu, wykreowanym niejako przez Macieja i przeze mnie, powiedział pod koniec homilii: ― »kto nie widzi, ten nie wierzy«. Potem okazało się, że ze strony wiernych padło wiele ciepłych słów. Młodzi parafianie, inspirowani tym, co zobaczyli, układali własne modlitwy Drogi Krzyżowej zaś starsi podchodzili do nas, mówiąc: ― »im dłużej patrzę, tym więcej widzę«.
„Pejzaż z niepokojem” podsumowuje 50-lecie działalności artystycznej prof. Adama Brinckena. Może wydać się dziwne, iż owo podsumowanie tworzą prace, powstałe w ciągu ostatnich lat. Oddajmy zatem głos autorowi wystawy:
― »Niepokój, o którym myślę, to nie tylko niepokój świstu kul i krzyku cierpienia. To również, ale jeśli coś nie dotyka mnie fizycznie, to moje emocje są trochę emocjami zapożyczonymi. W tej sytuacji powinienem swoją uważnością dać świadectwo na tyle na ile mogę i na ile mnie stać. Bardzo się boję tej wystawy. Tylko parę najbliższych mi osób widziało prace, które zamierzam pokazać. Ale cóż ― będzie musiała bronić się sama”.
Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli:
Aleksander Miszalski – prezydent Miasta Krakowa,
prof. Andrzej Bednarczyk – rektor Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki,
prof. Robert Wolak – prezes Stowarzyszenia Przyjaciół ASP,
a także Krakowski Okręg Związku Polskich Artystów Plastyków
oraz krakowski oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki.
Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających do 6 stycznia 2026 roku, od wtorku do niedzieli, w godzinach 13.00–18.00.
Źródło: Materiały prasowe
Akademia Sztuk Pięknych
