Jesień dopiero się zaczyna, a w Polsce już odnotowano pierwsze przypadki grypy i RSV. Jak wynika z najświeższych danych Raportu o chorobach zakaźnych we wrześniu odnotowano ok. 2,2 tys. zachorowań na grypę. W tym sezonie dużym zagrożeniem jest również wirus RSV. Według danych NIZP-PZH, od stycznia do końca września 2025 roku odpowiadał w naszym kraju za blisko 93 tys. zakażeń1 – to ponad dwukrotnie więcej niż w analogicznym okresie 2024 roku. Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych wskazują na możliwą w tym sezonie kumulację zakażeń dolnych dróg oddechowych wywołanych przez wirusy grypy, RSV i COVID-19, a także bakterie pneumokoków w jednym czasie. W związku z tym rekomendują jednoczasowe szczepienia np. na grypę i RSV podczas jednej wizyty szczepiennej.
Październik to dobry moment, aby podjąć decyzję o szczepieniu, ponieważ daje to organizmowi wystarczająco dużo czasu (około 2 tygodnie) na wytworzenie przeciwciał przed szczytem sezonu infekcyjnego. To czas, w którym jeszcze możemy działać profilaktycznie, a nie reagować na objawy. W obecnym sezonie szczególnie zalecane są jednoczasowe szczepienia przeciw grypie i RSV, co zwiększa ochronę przed infekcjami układu oddechowego. Osobom starszym rekomendowana jest szczepionka wysokodawkowa przeciw grypie dostosowana do potrzeb ich układu odpornościowego i zapewniająca silniejszą ochronę niż szczepionka standardowa oraz dwuwalentna szczepionka przeciw (wariantom A i B) RSV.
Nowe regulacje pozwalają również na sprawną realizację szczepień w aptekach, co skraca ścieżkę pacjenta i zwiększa dostęp do profilaktyki. Dzięki temu można kompleksowo zabezpieczyć siebie i bliskich, zmniejszając ryzyko powikłań i ciężkiego przebiegu chorób zakaźnych.
Jedna wizyta – dwa szczepienia
Szeroko rekomendowana w tym sezonie jest koadministracja szczepionek, czyli jednoczesne podanie preparatów przeciw grypie i RSV. Dzięki temu pacjent może podczas jednej wizyty uzyskać ochronę przed dwiema groźnymi infekcjami dróg oddechowych. Dwa tygodnie później zaleca się również szczepienie przeciw pneumokokom.\
– Koadministracja szczepionek przeciw grypie i RSV jest nie tylko skuteczna, ale przede wszystkim bezpieczna. Takie rozwiązanie pozwala szybciej uzyskać odporność i ograniczyć liczbę wizyt, dzięki czemu jest wygodnym rozwiązaniem szczególnie dla osób starszych bądź aktywnych zawodowo –podkreśla w programie Pytanie na Śniadanie prof. dr hab. n. med. Aneta Nitsch-Osuch, Kierownik Zakładu Medycyny Społecznej Zdrowia Publicznego i Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Barbara Kowalik, Kierownik ds. Pielęgniarstwa i Położnictwa w Świat Zdrowia Operator Medyczny Sp. z o.o., informuje: „Rekomendujemy jednoczesne szczepienie przeciw grypie i RSV – to bezpieczne i skuteczne rozwiązanie, które zapewnia szerszą ochronę w sezonie infekcyjnym, wzmacnia odporność i zmniejsza ryzyko powikłań. Jedna wizyta – dwa szczepienia to najlepszy sposób, by zadbać o zdrowie swoje i swoich bliskich.”
Silniejsza tarcza dla seniorów przeciw grypie – szczepionka wysokodawkowa
Polska należy do najszybciej starzejących się społeczeństw w Unii Europejskiej. Według prognoz GUS, do 2050 roku liczba osób w wieku 60 lat i więcej przekroczy 13,7 mln, co będzie stanowiło około 40% populacji kraju2. Wraz z wiekiem rośnie podatność na infekcje, a układ odpornościowy seniorów staje się słabszy, co zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu chorób, powikłań i hospitalizacji.
Szczepionka wysokodawkowa przeciw grypie to odpowiedź na potrzeby osób starszych. Stworzona z myślą o populacji 60+, zawiera podwyższoną dawkę antygenu. Dzięki temu stymuluje silniejszą i trwalszą reakcję immunologiczną organizmu. Efektem jest skuteczniejsza ochrona seniorów przed ciężkim przebiegiem grypy, co przekłada się na zmniejszone ryzyko hospitalizacji w tej grupie wiekowej.
Według ekspertów Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych (OPZCI), umieszczenie szczepionki wysokodawkowej na liście S jest kluczowym priorytetem. Taka decyzja zapewniłaby seniorom bezpłatny dostęp do tej zaawansowanej formy ochrony, eliminując bariery finansowe. W efekcie znacząco wzmocniłoby to profilaktykę chorób zakaźnych wśród osób w najstarszej grupie wiekowej.
Skuteczna ochrona przed ciężkim przebiegiem RSV – szczepionka dwuwalentna
RSV (syncytialny wirus oddechowy) stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia osób starszych oraz noworodków. U seniorów, szczególnie powyżej 65. roku życia oraz u osób z przewlekłymi chorobami serca lub płuc, RSV może wywołać poważne powikłania, w tym zapalenie płuc. U najmłodszych, ze względu na niedojrzałość układu oddechowego i małą średnicę dróg oddechowych, infekcja może prowadzić do ciężkich zapaleń oskrzelików i płuc, często wymagających hospitalizacji. Obie grupy są szczególnie narażone na ciężki przebieg choroby oraz długotrwały powrót do zdrowia.
W odpowiedzi na te wyzwania powstała dwuwalentna szczepionka przeciw RSV. Zawiera ona antygeny pochodzące z dwóch głównych podtypów RSV – A i B, co pozwala uzyskać szeroką i długotrwałą odpowiedź immunologiczną, zmniejszając ryzyko ciężkiego przebiegu infekcji i hospitalizacji.
Szczepionka przeciw RSV jest dostępna w Polsce w ramach refundacji od kwietnia br.
Apteki – ważne centrum profilaktyki zdrowotnej
W 2025 roku dostęp do szczepień ochronnych dla dorosłych uległ znaczącej poprawie. Dzięki zmianom w przepisach apteki stały się jednym z miejsc, w których można się sprawnie zaszczepić.
Od 14 lutego obowiązują zmiany, które pozwalają farmaceutom nie tylko wykonywać szczepienia, ale także wystawiać recepty na szczepionki zalecane. Szczepienie może być przeprowadzone bezpośrednio w aptece, w tym samym miejscu, w którym wystawiono receptę, czyli szybko, wygodnie i bez konieczności umawiania wizyty u lekarza.
Od 25 sierpnia z kolei obowiązuje nowe obwieszczenie Ministra Zdrowia, które rozszerzyło katalog szczepień dostępnych w aptekach i finansowanych ze środków publicznych. Dorośli pacjenci mogą teraz bezpłatnie zaszczepić się m.in. przeciwko COVID-19, grypie, pneumokokom, HPV oraz RSV. Warto podkreślić, że szczepienia przeciw RSV są w tym roku po raz pierwszy szerzej dostępne dla dorosłych, to szczególnie ważne dla osób po 60. roku życia oraz pacjentów z chorobami układu oddechowego czy krążenia.
– Rozszerzenie szczepień w aptekach to ogromny krok w stronę łatwiejszego dostępu do profilaktyki. Pacjenci mogą teraz w jednym miejscu uzyskać pełną ochronę bez długiego oczekiwania czy dodatkowych, wymagających czasu formalności. To bardzo pomocna możliwość, zwłaszcza dla osób starszych czy też mieszkańców mniejszych miejscowości – wspomina w programie Pytanie na Śniadanie dr n. med. i n. o zdr. Marek Tomków, Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej.
Nowe regulacje skracają ścieżkę pacjenta i zwiększają równość w dostępie do szczepień, choć wciąż istnieją pewne ograniczenia, m.in. brak pełnego dostępu farmaceutów do dokumentacji medycznej pacjentów czy ograniczenia w realizacji szczepień poza aptekami.
Źródło: Materiały prasowe
