Już od 17 listopada mieszkańcy województwa małopolskiego zmagający się z cukrzycą będą mogli skorzystać z bezpłatnych badań stóp. Wystarczy zapisać się w jednej ze specjalistycznych placówek, które przystąpiły do ogólnopolskiej kampanii edukacyjno-profilaktycznej „Światowy Tydzień Świadomości Stopy Cukrzycowej”. Tylko kilka minut wystarczy, by sprawdzić czucie i krążenie oraz dowiedzieć się, jak skutecznie zapobiegać najgroźniejszym powikłaniom cukrzycy. Organizatorem akcji jest Polskie Towarzystwo Leczenia Ran. Udział w badaniu jest bezpłatny.
Czy wystarczy 10 minut, żeby uratować stopę?
Z danych z Porozumienia na rzecz Profesjonalnej Terapii Ran powstałego w ramach kampanii „Rany pod kontrolą” wynika, że w Polsce rocznie wykonuje się ponad 11 tysięcy amputacji kończyn dolnych, aż 76% z nich to amputacje wysokie. W większości przypadków można byłoby im zapobiec, gdyby pacjent został wcześniej zbadany i objęty profilaktyką. Cukrzyca uszkadza naczynia i nerwy, ale objawy często rozwijają się „po cichu”. Dlatego szybka ocena czucia i ukrwienia stóp jest tak ważna — to proste badanie może wykazać, czy pacjent znajduje się w grupie ryzyka.
– Stopa cukrzycowa rozwija się podstępnie. Większość powikłań nie jest zauważana przez chorego, nawet gdy doszło już do poważnych uszkodzeń w obrębie stopy. Również lekarze rodzinni i diabetolodzy bardzo rzadko nakazują choremu okazanie stóp dla ich skontrolowania, o ile chory sam o to nie poprosi. Pierwszym sygnałem alarmowym może być „zwykłe” zaczerwienienie, odcisk albo drobna rana, która postępuje, ale pacjent na to nie reaguje, bo najczęściej nie odczuwa bólu. Jest to moment, w którym czujny musi być system, czyli pracownicy opieki zdrowotnej oraz podolodzy. Akcja ma tę czujność stworzyć, upowszechnić poprzez edukację i łatwy dostęp do badania – mówi dr n. med. Przemysław Lipiński, Prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran, Przedstawiciel Polski w D-Foot International, ekspert kampanii Rany pod kontrolą.
Aż 77% hospitalizacji związanych z ranami i powikłaniami cukrzycowymi dotyczy osób po 60. roku życia, a niemal 17% pacjentów nie przeżywa amputacji kończyny dolnej. Zbyt wiele przypadków kończy się dużymi zabiegami operacyjnymi, mimo że możliwe było ich uniknięcie dzięki prostym działaniom przesiewowym. Rana przewlekła to nie tylko ubytek skóry to realne zagrożenie utraty samodzielności, funkcjonowania społecznego i jakości życia. Dlatego tak ważna jest skuteczna edukacja pacjenta i szybki dostęp do wczesnego badania.
Województwo małopolskie włącza się do działań
W województwie małopolskim do inicjatywy przystąpiło 9 placówek. Pacjenci mogą zapisywać się telefonicznie bezpośrednio w wybranej placówce. Lista dostępna jest na stronie PTLR: https://ptlr.org/swiatowy-tydzien-swiadomosci-stopy-cukrzycowej-2025/#placowki
To szansa na wczesną reakcję
Badanie trwa ok. 10 minut i obejmuje sprawdzenie czucia stóp (monofilament), ocenę tętna oraz rozmowę edukacyjną. Celem jest określenie tzw. grupy ryzyka i przekazanie pacjentowi jasnych, praktycznych zaleceń. W dniach 17-22 listopada 2025 pacjenci z rozpoznaną cukrzycą będą mogli skorzystać z bezpłatnych badań stóp w specjalistycznych placówkach biorących udział w akcji. Badania skierowane są do wszystkich pacjentów z rozpoznaną cukrzycą niezależnie od typu czy długości leczenia z wyłączeniem osób aktualnie leczonych z powodu owrzodzenia stopy cukrzycowej. Celem jest profilaktyka i stwierdzenie pierwszych symptomów możliwych powikłań.
Eksperci kampanii Rany pod kontrolą zwracają uwagę na ogromne znaczenie podstawowych procedur, takich jak prawidłowe oczyszczanie, higiena i antyseptyka ran. Te działania znacząco ograniczają ryzyko zakażenia i pomagają zapobiegać powikłaniom, które mogą kończyć się amputacją. Edukowanie pacjentów w tym zakresie powinno stać się podstawowym elementem opieki długoterminowej również tej realizowanej na poziomie lokalnym.
Oczywiście diabetycy, u których zostaną stwierdzone już obecne powikłania będą wymagali pilnego włączenia leczenia. Dla ratowania takich chorych Polskie Towarzystwo Leczenia Ran postuluje utworzenie oddziału stopy cukrzycowej w każdym województwie. Jak podkreślają specjaliści – czas to tkanka. Im szybciej podjęta reakcja terapeutyczna, tym większa szansa na uratowanie nogi i uniknięcie dramatycznych konsekwencji życiowych.
Źródło: Materiały prasowe
