Początek roku szkolnego zazwyczaj kojarzy nam się z zapachem nowych podręczników, kompletowaniem wyprawki, pierwszym dzwonkiem i powrotem do rutyny po wakacyjnej przerwie. To czas nowych początków, planów i wyzwań, zarówno dla uczniów, ale też ich rodziców. Warto jednak pamiętać, że wrzesień to też idealny moment, aby zadbać o zdrowe nawyki dziecka – tak, aby wspierały jego rozwój, samopoczucie i koncentrację. Eksperci globalnej inicjatywy Miasta dla zdrowia i, będącego jego częścią programu edukacyjnego Uczniowie zmieniają cukrzycę, wyjaśniają, że nawet drobne zmiany w diecie, aktywności fizycznej czy higienie snu, mogą pomóc dzieciom nie tylko lepiej radzić sobie ze szkolnymi wyzwaniami, ale również wspierać ich zdrową przyszłość.
Przeciętny polski uczeń spędza w szkole 41 godzin tygodniowo1 – to więcej niż standardowy czas pracy osoby dorosłej. Zanim dzieci na dobre „wpadną” w szkolną rutynę, dobrze jest przyjrzeć się ich codziennym nawykom. Wspólne, rodzinne podejście do zdrowego stylu życia może być dla dzieci inspiracją i pomóc im w wypracowaniu dobrych schematów zachowań, które zostaną z nimi już na zawsze.
– Epidemia nadwagi i otyłości wśród dzieci to wyzwanie, które wymaga działań na wielu płaszczyznach. Jedną z nich jest dom, w którym my, dorośli, jako pierwsi nauczyciele, mamy największy wpływ na codzienne nawyki dzieci, dając im wsparcie i pozytywne wzorce. Istotna jest również rola szkoły, w której uczniowie kształtują swoje postawy prozdrowotne w trakcie zajęć edukacyjnych, ale też w rozmowach z nauczycielami i ich obserwację. Poprzez wspólne działanie i konsekwentne wprowadzanie zdrowych zasad możemy realnie wpłynąć na poprawę dobrostanu dzieci i zmniejszyć u nich ryzyko chorób cywilizacyjnych, takich jak otyłość czy cukrzyca typu 2 – komentuje Marta Pawłowska, MBA, coach zdrowia rodziny, specjalista zaburzeń odżywiania, członkini Rady Naukowej programu Miasta dla zdrowia.
5 prostych nawyków wspierających zdrowie
Kształtowanie lub powrót do zdrowych nawyków wymagają czasu i konsekwencji. Dlatego wszelkie zmiany warto wprowadzać stopniowo i z uwzględnieniem możliwości dziecka oraz całej rodziny.
Poznaj pięć prostych zasad, które już teraz mogą stać się częścią waszej rutyny.
- Regularne, zbilansowane posiłki, które wpływają na koncentrację i samopoczucie – chociaż nie istnieje uniwersalna dieta dobra dla wszystkich, ważne, aby unikać produktów przetworzonych, a wybierać te bogate w wartości odżywcze. Postarajmy się ograniczyć cukier, który obecny jest nie tylko w słodyczach i dbać o to, aby dzieci jadły 3 porcje warzyw i 2 porcje owoców każdego dnia. Istotna jest również regularność posiłków, odpowiednia wielkość porcji i niepomijanie śniadań – „paliwa” na cały dzień.
- Woda zamiast słodkich napojów – odpowiednie nawodnienie ma szereg korzyści – poprawia pamięć i koncentracje, wspiera zdrowie układu pokarmowego i odpornościowego. Aby urozmaicić jej smak, do szklanki z wodą możemy dodać plasterek cytryny, pomarańczy czy kilka listków mięty. Do szkoły warto kupić dzieciom kolorowy bidon, który powinien stać się ich nieodłącznym towarzyszem. W ciągu dnia dziecko powinno wypijać co najmniej 1,5 litra wody, czyli ok. 6 szklanek.
- Aktywność fizyczna, czyli pomoc w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i nie tylko – nie bez powodu sport i aktywność fizyczna znajdują się w podstawie piramidy zdrowego żywienia. Ruch wpływa nie tylko na nasze ciało, ale też kondycję psychiczną. Nie musi kojarzyć się jedynie z treningiem piłki nożnej czy lekcją baletu. Najważniejsza aktywność to ta codzienna, spontaniczna – szaleństwa na placu zabaw, bujanie na drabince w pokoju, chodzenie na spacery czy gra w klasy. Warto zachęcić dziecko do znalezienia ulubionej formy ruchu albo takiej, którą można uprawiać wspólnie, z rodzeństwem czy rodzicami. Warto również przyzwyczajać dziecko od najmłodszych lat do pokonywania drogi do szkoły pieszo lub na rowerze.
- Sen – najlepszy sposób na regenerację mózgu – dzieciom, tak samo jak dorosłym, sen jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania. Podczas snu dzieci nie tylko się regenerują, ale też rosną, zapamiętują to, czego nauczyły się w ciągu dnia, wzmacniają system odpornościowy. Jak zadbać o higienę snu? Warto przestrzegać stałych godzin snu i unikać korzystania z urządzeń elektronicznych przynajmniej na godzinę przed zaśnięciem – zamiast tego można zaproponować dziecku ciekawą książkę.
- Budowanie dobrych i trwałych relacji to też zdrowy nawyk – relacje z rówieśnikami pełnią niezwykle ważną rolę w rozwoju dziecka – dają poczucie przynależności, wspierają rozwój umiejętności społecznych i uczą współpracy. Wpływają też na pewność siebie oraz lepsze radzenie sobie w sytuacjach stresowych. Wspólne spędzanie czasu – na przerwach, po lekcjach czy podczas zajęć sportowych – sprzyja również aktywności fizycznej, która jest ważnym elementem profilaktyki chorób cywilizacyjnych. Warto, aby rodzice wspierali dzieci w utrzymywaniu pozytywnych więzi zarówno z rówieśnikami, zachęcając do spotkań, rozmów i wspólnych aktywności poza szkołą, jak i relacji dziecka z samym sobą.
Uczniowie zmieniają cukrzycę – edukacja i profilaktyka w praktyce
Program edukacyjny Uczniowie zmieniają cukrzycę, będący częścią globalnej inicjatywy Miasta dla zdrowia to przykład inicjatywy skoncentrowanej na profilaktyce i kształtowaniu zdrowych nawyków od najmłodszych lat. Projekt, skierowany do uczniów klas 0-6, opiera się interaktywnych warsztatach prowadzonych w szkołach podstawowych przez certyfikowanych edukatorów zdrowotnych. Do tej pory program odbywał się w wybranych SP w Warszawie i Krakowie (miastach partnerskich inicjatywy), gdzie podczas ponad 1000 lekcji, objął swoim zasięgiem 12 tys. uczniów.. Program jest także dostępny w wersji wirtualnej. Na dedykowanej stronie internetowej: Miasta dla zdrowia (Cities for better health) znajdują się materiały dla uczniów, rodziców i nauczycieli, przygotowane zgodnie z podstawą programową i w konsultacji z gronem ekspertów. Materiały edukacyjne, w tym bajeczka edukacyjna lub animacja „Żyj zdrowo” są również doskonałą pomocą, aby rozpocząć rozmowę z dziećmi na temat zdrowych nawyków.
– Dzieci naprawdę chcą dbać o swoje zdrowie – wystarczy dać im narzędzia i wsparcie, by mogły wprowadzać dobre nawyki w życie. Kluczowe jest połączenie wiedzy z praktyką, tak, aby młodzi ludzie rozumieli, dlaczego warto wybierać wodę zamiast słodkich napojów, spędzać czas aktywnie czy regularnie jeść zbilansowane posiłki. Program Uczniowie zmieniają cukrzycę pokazuje, że profilaktyka i edukacja może być ciekawa i angażująca, a przy tym realnie wpływać na codzienne wybory dzieci. To inwestycja, która procentuje – bo młode pokolenie uczy się podejmować świadome decyzje, z których będzie korzystać przez całe życie – mówi prof. dr hab. n. med. Agnieszka Szadkowska, lekarz diabetolog i pediatra, kierownik Kliniki Pediatrii, Diabetologii, Endokrynologii i Nefrologii w Łodzi, Przewodnicząca Sekcji Diabetologii Pediatrycznej Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.
Źródło: Materiały prasowe
