Miasto Kraków Wiadomości Wydarzenia
Program festiwalu Misteria Paschalia – Od Hiszpanii po Nowy Świat
Misteria Paschalia to jeden z najważniejszych festiwali muzyki dawnej w Europie, organizowany od 2004 roku przez KBF w okresie Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy. Tegoroczna, 18. edycja festiwalu to kontynuacja wędrówki po Europie zapoczątkowanej w 2017 roku. Tym razem Festiwal Misteria Paschalia znów zabierze nas w podróż, i to wykraczającą także poza granice Europy, prezentując różnorodność muzyczną i estetyczną iberyjskiego kręgu kulturowego – zarówno jego europejskie, jak i południowoamerykańskie emanacje. Festiwal potrwa od 1 do 5 kwietnia 2021 r.
Od repertuaru mniszek ze średniowiecznych klasztorów hiszpańskich, poprzez pieśni hiszpańskie XVII wieku i najważniejsze dzieło muzyki portugalskiej XVIII wieku, po zupełnie niezwykłe barokowe kompozycje z Nowego Świata, w których styl przywieziony z Półwyspu Iberyjskiego miesza się z rdzennymi wpływami. Nie ma bowiem drugiej w Europie tradycji muzycznej, która byłaby tak pełna wpływów najróżniejszych kultur, jak muzyka kręgu iberyjskiego. To tu tradycyjne brzmienia arabskie i żydowskie przenikały się swobodnie z osiągnięciami szkół flamandzkich i włoskich. To wszystko będzie można usłyszeć podczas 18. edycji Festiwalu Misteria Paschalia, który w tym roku odbędzie się na platformie PLAY KRAKÓW.
Rozpoczniemy w Wielki Czwartek koncertem „Cantrix“, w którym Agnieszka Budzińska-Bennett wraz z kierowanym przez siebie ensemble Peregrina zaprezentuje muzykę hiszpańskich żeńskich klasztorów królewskich w Sigenie (szpitalniczki) i Las Huelgas (cysterki). Podczas koncertu usłyszymy zarówno utwory utrzymane w stylu chorałowym, jak i prezentujące wczesną polifonię, nawiązujące do słynnego stylu Notre Dame. Specjalnie dla Festiwalu Misteria Paschalia we współpracy z Zakonem Maltańskim i Scholą Cantorum Basiliensis koncert został zarejestrowany w Ritterhaus Bubikon, dawnej komandorii Rycerskiego Zakonu Szpitalników Świętego Jana, której początki sięgają XII wieku.
2 kwietnia w Wielki Piątek przeniesiemy się do włoskiej Pawii, a dokładniej do Teatro Fraschini. Właśnie tam specjalnie dla Festiwalu Misteria Paschalia we współpracy z Fundacją Ghislieri został zarejestrowany koncert „Mattutino de’ Morti”. Dzieło o tym samym tytule autorstwa Davide Pereza – urodzonego w Neapolu włoskiego kompozytora o hiszpańskich korzeniach, a związanego z portugalskim dworem królewskim – uważane jest za najważniejsze dzieło muzyczne XVIII wieku w Portugalii.
Powstały w 1770 roku utwór po raz pierwszy wykonano w tym samym roku podczas pielgrzymki do sanktuarium maryjnego Nossa Senhora do Cabo. Wykonanie oficjum za zmarłych na jej zakończenie było formą upamiętnienia zmarłych pielgrzymów i braci – ta pochodząca ze średniowiecza tradycja została przywrócona w XVIII wieku na prośbę monarchii. Po pierwszym wykonaniu w Nossa Senhora do Cabo Mattutino de‘ Morti weszło do stałego repertuaru Bractwa Świętej Cecylii w Lizbonie i do końca XIX wieku uświetniało organizowane przez nie coroczne obchody ku czci zmarłych.
Klamrą dla dzieła Pereza będą tradycyjnie towarzyszące liturgiom pogrzebowym i za zmarłych antyfony Salve Regina i In paradisum deducant te angeli w opracowaniu krakowskiego kompozytora Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego z jego słynnego Conductus funebris.
Wielka Sobota to „Pasiones de España“, medytacyjny koncert skupiony wokół celebracji tajemnicy Wielkanocy. Sopranistka Mariana Flores oraz lutnistka Mónica Pustilnik zapraszają nas na wędrówkę nie tylko na Półwysep Iberyjski, choć muzyka hiszpańska stanowi niepodważalną podstawę tego programu. Podążając za wpływami Habsburgów rozciągającymi się w okresie pomiędzy XVI i XVIII wiekiem na całą Europę, oprócz Hiszpanii odwiedzimy także Holandię oraz królestwa Sycylii i Neapolu.
Druga część wielkosobotniego wieczoru poświęcona będzie tonos humanos José Marína (1619–1699), które należą do najpiękniejszych dzieł hiszpańskiej świeckiej muzyki wokalnej XVII wieku.
Niedziela Wielkanocna przyniesie moment kulminacyjny festiwalu. Koncert „Carmina latina“ będzie spotkaniem z muzyką polifoniczną rozwiniętą pod koniec XVI i w XVII wieku w Ameryce Łacińskiej w wyniku mieszania się różnych kultur europejskich i wpływów rdzennych mieszkańców obu Ameryk. Do eksploracji tego niezwykłego repertuaru zaprasza nas argentyński dyrygent Leonardo García Alarcón, jeden z najbardziej cenionych obecnie wykonawców muzyki dawnej.
18. Festiwal Misteria Paschalia zakończy się koncertem o wiele mówiącym tytule „Tribute to virtuosi” z kontratenorem Raffaele Pe w roli głównej, któremu towarzyszyć będzie rodzima Capella Cracoviensis. Punktem wyjścia do opracowania programu była postać Farinellego, czyli właściwie Carla Marii Michelangela Nicoli Broschiego, prawdopodobnie najsłynniejszego kastrata w historii muzyki. Przybył on do Madrytu w 1737 roku na zaproszenie królowej Elżbiety Farnese i przez kolejne dwie dekady śpiewał dla hiszpańskich władców: Filipa V i jego następcy Ferdynanda VI, stając się przy okazji bardzo wpływową osobistością. Jego dokonania na madryckim dworze będą inspiracją i pretekstem do przypomnienia na finał festiwalu wyboru znakomitych arii wykonywanych także przez innych „virtuosi“, jak określano kastratów w czasach baroku.
Karnet na Festiwal Misteria Paschalia 2021 w specjalnej cenie 50 zł będzie dostępny sprzedaży od 15 marca do 1 kwietnia i obejmie dostęp do 5 koncertów: 2 materiałów VOD i 3 livestreamów. Od pierwszego dnia festiwalu można będzie również wykupić pojedyncze dostępy do nagrań w cenie 15 zł za każdy koncert.
Na festiwal zapraszają Miasto Kraków i KBF.
Kraków 2021 – Program Festiwalu Misteria Paschalia
W 2021 roku Festiwal Misteria Paschalia po raz kolejny zabiera nas w podróż, tym razem wykraczającą także poza granice Europy. W zupełnie nowych, niepewnych czasach, w których nikt nie czuje się bezpieczny, jako twórcy festiwalu chcemy zaproponować publiczności choć namiastkę stabilności, dlatego mimo przeciwności i wielu przesłanek do zmiany linii programowej kontynuujemy rozpoczętą w 2017 roku wędrówkę po muzycznych tradycjach Europy, jednocześnie eksplorując istniejące pomiędzy nimi relacje. Tym razem skupimy się na różnorodności muzycznej i estetycznej iberyjskiego kręgu kulturowego, prezentując zarówno jego europejskie, jak i południowoamerykańskie emanacje. Od repertuaru mniszek ze średniowiecznych klasztorów hiszpańskich, poprzez pieśni hiszpańskie XVII wieku i najważniejsze dzieło muzyki portugalskiej XVIII wieku, po zupełnie niezwykłe barokowe kompozycje z Nowego Świata, w których styl przywieziony z Półwyspu Iberyjskiego miesza się z rdzennymi wpływami.
WIELKI CZWARTEK, 1 kwietnia 2021 | godz. 20.00
Ritterhaus Bubikon, Szwajcaria
Premiera nagrania na PLAY KRAKÓW
CANTRIX
Program:
Mulierum hodie / INTER NATOS
motet, Niemcy, XIV w.
Inter natos V. Hic venit / Preparator veritatis
responsorium z tropem (prosula), Sigena, XIV/XV w.
Improwizacja instrumentalna
Mulierum hodie / MULIERUM
Prima dedit femina / MULIERUM
Mulierum hodie / Prima dedit femina / MULIERUM
motety: Las Huelgas, XIII/XIV w. (a), Paryż, XIII w. (b, c)
Improwizacja instrumentalna
Precursor Domini V. Hic est enim propheta
responsorium, Sigena, XIV/XV w.
Benedicamus / Hic est enim precursor
tropowane Benedicamus, Las Huelgas, XIII/XIV w.
Prodit lucis radius / MULIERUM
motet konduktowy, Paryż, XIII w.
S’ieu fos en cort (instr.)
estampie
Alleluia. Tu puer propheta
wers allelujatyczny, Sigena, XIV/XV w.
Elisabeth ex opere V. Nullus defidat
responsorium, Sigena, XIV/XV w.
Ut queant laxis
hymn (wersja instrumentalna)
La bele estoile / La bele, en qui / IOHANNE
Celui en qui / La bele estoile / La bele, en qui / IOHANNE
motety, Paryż, XIII w.
Peire Vidal (ca. 1175–ca. 1210)
S’ieu fos en cort
pieśń, Akwitania, XII w.
Rostainh Berenguier de Marselha (XIV w.)
La dousa paria (instr.)
estampie
Descendit angelus V. Ne timeas
responsorium, Sigena, XIV/XV w.
Benedicamus / O quam sanctum
tropowane Benedicamus, Las Huelgas, XIII/XIV w.
Artyści:
ensemble Peregrina
Agnieszka Budzińska-Bennett – śpiew, harfa, kierownictwo artystyczne
Lorenza Donadini – śpiew
Hanna Järveläinen – śpiew
Grace Newcombe – śpiew
Eve Kopli – śpiew
Witte-Maria Weber – śpiew
Agnieszka Tutton – śpiew
Baptiste Romain – vielle, dzwony
Csongor Szántó – śpiew
Słowo cantrix w języku łacińskim oznacza śpiewaczkę. Agnieszka Budzińska-Bennett, znana z zamiłowania do badań, poszukiwań w klasztornych bibliotekach i odkrywania w nich prawdziwych cudów, tym razem zabierze nas w podróż po hiszpańskich żeńskich klasztorach królewskich w Sigenie (szpitalniczki) i Las Huelgas (cysterki). Program został skonstruowany wokół postaci św. Jana Chrzciciela – dziś znajdującego się nieco w cieniu innych świętych, jednak w czasach średniowiecza niezwykle czczonego w całym świecie chrześcijańskim. Odnalezione w obydwu klasztorach dzieła pochodzą głównie z XIV i XV wieku. Podczas koncertu usłyszymy zarówno utwory utrzymane w stylu chorałowym, jak i prezentujące wczesną polifonię, nawiązujące do słynnego stylu Notre Dame.
Specjalnie dla Festiwalu Misteria Paschalia we współpracy z Zakonem Maltańskim i Scholą Cantorum Basiliensis koncert został zarejestrowany w Ritterhaus Bubikon, dawnej komandorii Rycerskiego Zakonu Szpitalników Świętego Jana, której początki sięgają XII wieku.
_____________________________________________
WIELKI PIĄTEK, 2 kwietnia 2021 | godz. 20.00
Teatro Fraschini, Pawia, Włochy
Premiera nagrania na PLAY KRAKÓW
MATTUTINO DE’ MORTI
Program:
Grzegorz Gerwazy Gorczycki (1665/7–1734)
Salve Regina
(Conductus funebris)
Davide Perez (1711–1778)
Mattutino de’ Morti
Grzegorz Gerwazy Gorczycki (1665/7–1734)
In paradisum deducant te angeli
(Conductus funebris)
Artyści:
Federico Fiorio – sopran
Marta Redaelli – sopran
Maria Chiara Gallo – alt
Luca Cervoni – tenor
Alessandro Ravasio – bas
Salvo Vitale – bas
Ghislieri Choir & Consort
Giulio Prandi – dyrygent
Mattutino de‘ Morti Davide Pereza – urodzonego w Neapolu włoskiego kompozytora o hiszpańskich korzeniach, który większość życia spędził na dworze królewskim w Lizbonie – jest uważane za najważniejsze dzieło muzyczne XVIII wieku w Portugalii. Powstało w 1770 roku, po raz pierwszy wykonano je w tym samym roku podczas pielgrzymki do sanktuarium maryjnego Nossa Senhora do Cabo. Wykonanie oficjum za zmarłych na jej zakończenie było formą upamiętnienia zmarłych pielgrzymów i braci – ta pochodząca ze średniowiecza tradycja została przywrócona w XVIII wieku na prośbę monarchii. Po pierwszym wykonaniu w Nossa Senhora do Cabo Mattutino de‘ Morti weszło do stałego repertuaru Bractwa Świętej Cecylii w Lizbonie. Aż do końca XIX wieku uświetniało organizowane przez nie coroczne uroczystości ku czci zmarłych.
Napisane dla zespołu złożonego z pięciorga solistów, chóru i orkiestry Mattutino de‘ Morti Pereza jest wspaniałym przykładem użycia stile concertato. Szczególnej ekspresji przydają dziełu rozbudowane partie solowe, wyraźnie pozostające pod wpływem tradycji operowej, a przeplatane sekcjami chóralnymi. Bogaty koloryt orkiestry podkreśla brzmienie altówek i instrumentów dętych.
Klamrą dla dzieła Pereza będą tradycyjnie towarzyszące liturgiom pogrzebowym i za zmarłych antyfony Salve Regina i In paradisum deducant te angeli w opracowaniu krakowskiego kompozytora Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego z jego słynnego Conductus funebris.
Specjalnie dla Festiwalu Misteria Paschalia we współpracy z miastem Pawia, Collegio Ghislieri i Fundacją Ghislieri koncert został zarejestrowany w Teatro Fraschini w Pawii.
_____________________________________________
WIELKA SOBOTA, 3 kwietnia 2021 | godz. 20.00
Centrum Kongresowe ICE Kraków, Sala S4
Live streaming na PLAY KRAKÓW
PASIONES DE ESPAÑA
Program:
Giovanni Paolo Colonna (1637–1695)
Prima lamentazione del Mercoledi sera, madrigale ultimo
(Sacre Lamentazioni della Settimana Santa a voce sola)
Francisco Guerrero (1528–1599)
Niño Dios d’amor herido
Juan Hidalgo (1614–1685)
La noche tenebrosa
Michelangelo Falvetti (1642–1692)
La mia fede dal fuoco nasce
(aria, Nabucco)
Sebastián Durón (1660–1716)
Aunque más vuele
(aria, La guerra de los Gigantes)
José Marín (1618–1699)
Ay, Dios, qué dulce mal!
José Marín (1618–1699)
Van y vienen mis pensamientos
José Marín (1618–1699)
Si quieres vivir
José Marín (1618–1699)
Qué bien canta un ruiseñor
Mateo Romero (ca. 1575–1647)
Van y vienen las olas madre
José Marín (1618–1699)
Ojos, pues me desdeñáis
Manuel de Falla (1876–1946)
Nana
(Siete canciones populares españolas)
Artystki:
Mariana Flores – sopran
Mónica Pustilnik – lutnia
Podczas tego intymnego, medytacyjnego koncertu skupionego wokół celebracji tajemnicy Wielkanocy znakomite artystki Mariana Flores i Mónica Pustilnik zapraszają nas w pełną przestrzeni dla wewnętrznych refleksji muzyczną podróż. Repertuar koncertu nie ogranicza się bowiem do Półwyspu Iberyjskiego – choć muzyka hiszpańska stanowi jego niepodważalną podstawę – lecz podąża za wpływami Habsburgów rozciągającymi się w okresie pomiędzy XVI i XVIII wiekiem na całą Europę. Odwiedzimy więc nie tylko Hiszpanię, ale też Holandię oraz królestwa Sycylii i Neapolu.
Druga część programu poświęcona jest tonos humanos José Marína (1619–1699), które należą do najpiękniejszych dzieł hiszpańskiej świeckiej muzyki wokalnej XVII wieku. José Marín, kompozytor i autor tekstów, jest jedną z najbardziej niesamowitych, fascynujących i niejednoznacznych postaci wśród hiszpańskich artystów tego okresu. W 1644 roku przyjął w Rzymie święcenia kapłańskie, a następnie objął funkcję kantora w Real Monasterio de la Encarnación (Królewskim Klasztorze pw. Wcielenia Chrystusa). Dziesięć lat później został oskarżony o kradzież, a wkrótce potem także o morderstwo. Aresztowano go i poddano torturom, a następnie zsekularyzowano i skazano na więzienie, z którego uciekł, by odpokutować i odzyskać dobre imię. Madrycki dwór królewski, za rządów Habsburgów uważany za prawdziwy „dwór cudów”, przyzwyczajony był do tego typu eskapad i po kilku latach wygnania przywitał Marína z otwartymi ramionami. Słuchając pełnych spokoju pieśni autorstwa tego kompozytora, aż trudno uwierzyć w awanturniczą epopeję, jaką było jego życie.
_____________________________________________
NIEDZIELA WIELKANOCNA, 4 kwietnia 2021 | godz. 18.00
Centrum Kongresowe ICE Kraków, Sala Audytoryjna im. K. Pendereckiego S1
Live streaming na PLAY KRAKÓW
CARMINA LATINA
Program:
Hanacpachap cussicuinin
(anonim, XVII w. / anonymous, 17th c.)
Tomás Luis de Victoria (1548–1611)
Salve Regina
Gaspar Fernandes (ca. 1570–1629)
A Belén me llego, tío
Tomás de Torrejón y Velasco (1644–1728)
Desvelado dueño mío
Francisco Valls (ca. 1671–1747)
Esta vez, Cupidillo
Juan de Araujo (ca. 1648–1712)
Vaya de gira
Francisco Correa de Araujo (1584–1654)
Magnificat
Francisco Correa de Araujo (1584–1654)
Canto llano de la Inmaculada concepción
Mateo Romero (ca. 1575–1647)
Romerico florido
Mateo Flecha (1481–1553)
La bomba
Juan de Araujo (ca. 1648–1712)
Salve Regina
Tomás de Torrejón y Velasco (1644–1728)
A este Sol peregrino
Diego José de Salazar (ca. 1660–1709)
Salga el torillo hosquillo
Artyści:
Mariana Flores – sopran
Leandro Marziotte – kontratenor
Valerio Contaldo – tenor
Matteo Bellotto – bas
Chœur de Chambre de Namur
Cappella Mediterranea
Leonardo García Alarcón – dyrygent
Nie ma chyba drugiej w Europie tradycji muzycznej, która byłaby tak pełna wpływów najróżniejszych kultur, jak muzyka kręgu iberyjskiego. To tu tradycyjne brzmienia arabskie i żydowskie przenikały się swobodnie się z osiągnięciami szkół flamandzkich i włoskich. I tę niecodzienną mieszankę zabrali ze sobą następnie kompozytorzy udający się do nowo zakładanych ośrodków misyjnych w Nowym Świecie – głównie katedr i klasztorów jezuickich. W ten sposób muzyka Półwyspu Iberyjskiego, będąca wynikiem spotkania już tak wielu różnych kultur, otwarła się na nowe wpływy rdzennych mieszkańców Ameryk. W efekcie pod koniec XVI i w XVII wieku w Ameryce Łacińskiej rozwinęła się zupełnie nowa tradycja muzyki polifonicznej. Do eksploracji tego niezwykłego repertuaru zaprasza nas argentyński dyrygent Leonardo García Alarcón, jeden z najbardziej cenionych obecnie wykonawców muzyki dawnej.
_____________________________________________
PONIEDZIAŁEK WIELKANOCNY, 5 kwietnia 2021 | godz. 18.00
Centrum Kongresowe ICE Kraków, Sala Audytoryjna im. K. Pendereckiego S1
Live streaming na PLAY KRAKÓW
TRIBUTE TO VIRTUOSI
Program:
Antonio Vivaldi (1678–1741)
Koncert C-dur na 2 trąbki RV 537
Georg Friedrich Handel (1685–1759)
Sento la gioia
(Amadigi di Gaula HWV 11)
Georg Friedrich Handel
Empio, dirò, tu sei
(Giulio Cesare in Egitto HWV 17)
Georg Philipp Telemann (1681–1767)
Koncert D-dur na 2 trąbki
Antonio Vivaldi
Vedrò con mio diletto
(Il Giustino RV 717)
Riccardo Broschi (1698–1756)
Ombra fedele anch’io
(Idaspe)
George Friedrich Handel
Or la tromba
(Rinaldo HWV 7)
Artyści:
Raffaele Pe – kontratenor
Capella Cracoviensis
Jan Tomasz Adamus – dyrygent
W roli głównej w koncercie o wiele mówiącym tytule „Tribute to virtuosi” wystąpi kontratenor Raffaele Pe, któremu towarzyszyć będzie rodzima Capella Cracoviensis. Punktem wyjścia będzie tu postać Farinellego, czyli właściwie Carla Marii Michelangela Nicoli Broschiego, prawdopodobnie najsłynniejszego kastrata w historii muzyki. Przybył on do Madrytu w 1737 roku na zaproszenie królowej Elżbiety Farnese i przez kolejne dwie dekady śpiewał dla hiszpańskich władców: Filipa V i jego następcy Ferdynanda VI, stając się przy okazji bardzo wpływową osobistością. Jego dokonania na madryckim dworze będą inspiracją i pretekstem do przypomnienia na finał festiwalu wyboru znakomitych arii także innych „virtuosi“, jak określano kastratów w czasach baroku.
Krakowskie Fakty, Wiadomości, Wydarzenia, Ogłoszenia Drobne. Wolne Media Niezależny serwis internetowy poświęcony miastu Kraków. okrakow.pl to serwis tworzony wspólnie z Krakowską społecznością!