Ще не вмерла України і слава, і воля,
Ще нам, браття молодії, усміхнеться доля.
Згинуть наші воріженьки, як роса на сонці.
Запануєм і ми, браття, у своїй сторонці.
Projekt Fundacji „Maximum”, zrealizowany dzięki wsparciu władz samorządowych województwa małopolskiego, polegał na aktywizacji turystycznej w sercu i Stolicy Małopolski ukraińskich beneficjentów z ośrodków pomocy dla uchodźców i placówek edukacyjnych oraz goszczących w Polsce rodzin uciekających przed wojną na Ukrainie. Celem projektu był także rozwój produktów turystycznych i oferty turystycznej w zakresie turystyki kulturowej oraz religijnej i pielgrzymkowej (m.in. śladami Jana Pawła II), szlaków dziedzictwa kulturowego, historycznego, jak również upowszechnianie form aktywnego wypoczynku.
Projekt adresowany do osób w różnym wieku przyczynił się do pogłębienia wiedzy o Polsce wśród uchodźców z Ukrainy, integracji między Ukraińcami a Polakami, między pokoleniami, promocji wartości turystycznych regionu, przybliżania dziedzictwa kulturowego Polski i Małopolski, zwłaszcza Krakowa. Cały grudzień i początek Nowego Roku był zatem okazją dla gości z Ukrainy na poznanie atrakcji i walorów turystycznych stolicy regionu i okolic.
Goście z Ukrainy w pierwszym dniu wycieczki zebrali się pod królewską katedrą na Wawelu. Zwiedzając katedrę wsłuchali się w głos przewodniczki, która w skrócie przedstawiła historię poszczególnych władców spoczywających w podziemiach oraz opisała miejsce koronacji królów Polski, podkreślając, że dawniej Polska i Ukraina stanowiły jeden organizm państwowy. Głównym punktem każdej wawelskiej wycieczki jest również wejście na dzwonnicę i dotknięcie serca dzwonu Zygmunta i wypowiedzenie życzenia, które ma się spełnić. Wielu gości z Ukrainy nie kryło, że pragną rychłego zakończenia wojny, pokoju i jedności z tak gościnną dla nich „Polszczą”.
Jednakże pierwszorzędną atrakcją projektu turystycznego było zwiedzanie Kopalni Soli w Wieliczce. Tutaj dzieci z Ukrainy sprawdzały języczkami, czy rzeczywiście ściany kopalni są słone. Podziw wzbudzały solne komnaty i kaplice. Z Wieliczki udaliśmy się do Niepołomic. Na zamku w Niepołomicach turyści z Ukrainy obejrzeli wystawę Muzeum Narodowego z Sukiennic. Tutaj zdumienie wzbudził eksponowany tamże niezwykle cenny obraz Pietera Bruegla Młodszego “Kazanie św. Jana Chrzciciela” oraz obrazy XIX-wiecznych artystów. W zamkowych salach goście spożyli też tradycyjne polskie danie: rosół i kotlet schabowy. Z zainteresowaniem wysłuchano historii polowania w Puszczy Niepołomickiej króla Zygmunta Starego i królowej Bony, podczas którego to poniesiona na spłoszonym przez sprowadzonego specjalnie z Litwy olbrzymiego niedźwiedzia koniu, brzemienna królowa upadła i poroniła syna, który zmarł po trzech dniach. Uczestniczący w zdarzeniu słynny błazen Stańczyk na zarzut króla, że poczynił sobie jak błazen uciekając przed niedźwiedziem, miał odrzec: „Większy to błazen, co mając niedźwiedzia w klatce wypuszcza go na swoją zgubę”. Miejsce zdarzenia do dziś nosi nazwę „Posynie”.
W drugim dniu Beneficjenci mieli okazję zobaczyć „Szafirową Pracownię” Wyspiańskiego wysłuchując wykładu dra Dariusza Piotra Klimczaka nt. tradycji młodopolskich i wątków ukraińskich w „Weselu” oraz uczestniczyć w warsztacie krajoznawczym prowadzonym przez Katarzynę Batko. Z „Szafirowej Pracowni” goście pośpieszyli do Muzeum Narodowego zwiedzić wystawę stałą rzemiosła polskiego oraz poświeconą Tamarze Łempickiej. Tutaj miły gest ze strony dyrekcji Muzeum Narodowego – dla każdego uchodźcy z Ukrainy po przedłożeniu paszportu bilet kosztował symboliczną złotówkę. Ukraińców zainteresował obraz Łempickiej pt. „Uchodźcy” – jakże aktualny i poruszający dla nich.
Ukraińscy turyści zapoznali się też z dziedzictwem Jana Pawła II zwiedziwszy Muzeum Archidiecezjalne przy ul. Kanoniczej oraz wystawę lwowskich ikon. Zainteresowanie wzbudziła kardynalska szata tzw. capa magna ks. Karola kard. Wojtyły długa na 7 metrów oraz olbrzymi kapelusz kardynalski wystawiony w gablocie. „Czy on się w niej nie potknął” – zapytywali Ukraińcy. Owe szaty już dawno wyszły z kościelnej mody – poinstruował przewodnik, a do ołtarza poły kardynalskiej szaty podtrzymywali specjalnie oddelegowani kościelni szatniarze. Z kolei sutanna papieska sprawiła wrażenie, jakby niedawno została dopiero zdjęta z papieża Jana Pawła II. Udając się na krakowski Rynek Główny goście zwrócili uwagę na oryginalne dla nich szopki krakowskie umieszczone w przeszklonych gablotach. Tłumaczka znalazła odpowiednie słowo dla szopki w języku ukraińskim „jasła”.
Udział naszych sióstr i braci z Ukrainy był niezwykle wzruszający dla organizatorów, partnerów i polskich turystów uczestniczących w projekcie, zwłaszcza po wysłuchaniu relacji Nataszy z Chersonia, w której rodzinny blok uderzyła rosyjska bomba niszcząc cały dobytek jej życia. Zdumienie wzbudziła prostota i pokora ukraińskich dzieci. Na pytanie, co chciałby otrzymać od św. Mikołaja pod choinkę, 10-letni Dima odparł, że pragnie dostać „velykyy shokolad z lisovym horikhom” (dużą czekoladę z orzechami laskowymi), Marija zaś czekoladową bombkę. Oczywiście, św. Mikołaj (w innych regionach Polski, m.in. w Wielkopolsce, zwany Gwiazdorem) nie omieszkał w wigilię obdarować Dimy i Mariji słodkościami, za co dzieci odwdzięczyły się przesłaniem nagrania polskiej kolędy „Dzisiaj w Betlejem” ubrane w piękną ludową ukraińską płócienną koszulę soroczkę wyszywaną charakterystycznym haftem krzyżykowym. Miłym akcentem były wyśpiewane w autokarze przez uchodźców dumki ukraińskie oraz pieśń rodem z Ukrainy „Pisna Pro Rusznyk”, popularna dzięki filmowi z 1958 roku „Lata młode” z muzyką Platona Majboroda do słów Andrija Małyszko. W Polsce spopularyzował ją zmarły niedawno bas 98-letni Bernard Ładysz („Moja matko ja wiem, wiele nocy nie spałaś”).
Gościom z Ukrainy towarzyszyło przesłanie projektu: Siostry i Bracia z Ukrainy! Poznajcie Serce Polskie w Sercu Małopolski! Gość w dom – Bóg w dom! Niech opromieni was polski duch wolność, blask Boskiego Miłosierdzia z Sanktuarium w krakowskich Łagiewnikach i doda sił do walki z wrogiem. Sława Ukrainie i Polsce!
Główne kamienie milowe Projektu „POLSKO-UKRAIŃSKA AKTYWIZACJA TURYSTYCZNA W SERCU MAŁOPOLSKI”:
- Warsztaty krajoznawcze dla Beneficjentów pt. „A czy znaczy ty bracie młody, te ziemie, wody, płody?” nt. atrakcji turystycznych i dziedzictwa historyczno-kulturowego regionu.
- Aktywizacja turystyczna w formie 4 wycieczek z udziałem przewodnika:
a) Dziedzictwo Korony Polskiej (Wawel, Kraków – Stare Miasto, w tym zwiedzanie Muzeum Narodowego, Muzeum Archidiecezjalnego, Muzeum Katedralnego, Szafirowa Pracownia Wyspiańskiego),
b) Solna Rekreacja (Wieliczka, zwiedzanie kopalni i Muzeum Żup Solnych),
c) Śladami Papieża Polaka (ul. Kanonicza w Krakowie, Sanktuarium Łagiewniki, Sanktuarium JPII).
d) Duch Puszczy (Zamek Królewski w Niepołomicach i Puszcza Niepołomicka).
Projekt Fundacji „Maximum” dofinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego z programu „Małopolska Gościnna” (edycja V).
