Niedoinwestowana infrastruktura sieciowa powodem masowych odmów dla OZE. Krakowski biznes chce współfinansować modernizację sieci

Fotowoltaika bije rekordy popularności w Polsce, ale nawet 95 proc. wniosków o przyłączenie instalacji PV do sieci jest obecnie odrzucanych.

 Powód: niewystarczająca zdolność przesyłowa, zły stan techniczny i wiek infrastruktury elektroenergetycznej, która w około 40 proc. przypadków powstawała ponad 40 lat temu, a dzisiaj wymaga głębokiej modernizacji.

 Z przełomowym rozwiązaniem tego problemu wchodzi na rynek krakowska firma Copernic Connect, która stworzyła model finansowania modernizacji sieci dystrybucyjnej kapitałem prywatnych inwestorów.  

Stan przestarzałych sieci elektroenergetycznych to wąskie gardło rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce. Według Urzędu Regulacji Energetyki (URE) struktura wiekowa linii napowietrznych (39 proc. sieci w wieku powyżej 40 lat), jak i stacji elektroenergetycznych (33 proc. powstało przed 1982 rokiem) może powodować znaczne utrudnienia w zakresie możliwości przyłączania nowych jednostek wytwórczych. Gwałtowny skok popularności OZE ujawnił skalę tego problemu, gdy na koniec sierpnia 2022 roku moc zainstalowana fotowoltaiki (PV) w kraju przekroczyła 11 GW (o ponad 84 proc. więcej niż 12 miesięcy wcześniej)[1].

Dane te jasno pokazują, że proces rozbudowy i modernizacji sieci nie idzie w parze z rosnącym zapotrzebowaniem na energetykę odnawialną w Polsce. Anna Łukaszewska-Trzeciakowska, wiceminister w Ministerstwie Klimatu i Środowiska (MkiŚ), przyznała ostatnio, że liczba odmów przyłączenia OZE do sieci gwałtownie rośnie z powodu ich niedostatecznej przepustowości. Jak twierdzi, obecnie odrzucanych jest aż 60-80 proc. wniosków[2]. Co niepokojące, z rozmów ekspertów Copernic Connect z operatorami sieci oraz specjalistami rynkowymi, którzy monitorują skalę odmów, wynika, że problem może już obecnie dotyczyć nawet 95 proc. projektów. 

Ograniczony kapitał i długi proces formalny hamulcowym rozwoju fotowoltaiki

Główną barierą utrudniająca rozbudowę i unowocześnianie sieci dystrybucyjnych jest niedobór kapitału. Rafał Gawin, prezes URE, powiedział w tym roku, że po przeprowadzeniu przez urząd inwentaryzacji potrzeb systemów dystrybucji energii
w perspektywie najbliższej dekady okazało się, że można je skalkulować na co najmniej 100 mld zł. Sytuacji nie ułatwia także złożony i długi proces uzyskiwania zgód administracyjnych, budowlanych i środowiskowych potrzebnych na realizację projektów. 

Z propozycją wsparcia administracji i operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD) przychodzi Copernic Connect. Firma chce uwolnić potencjał fotowoltaiki w krajowym miksie energetycznym, znacząco przyspieszając proces pozyskiwania zgód przyłączeniowych poprzez udział finansowy prywatnych inwestorów w modernizacji sieci na terenie całego kraju. Model opracowany przez Copernic Connect polega na połączeniu sił podmiotów, których wnioski o warunki przyłączenia zostały odrzucone. Wspólnie z Copernic Connect będą one współfinansować inwestycje w infrastrukturę energetyczną. Wśród partnerów znajdą się także fundusze inwestycyjne
z Luksemburga, Litwy, Estonii, Francji, Niemiec i Hiszpanii, które w swoich portfelach na całym świecie posiadają własne moce wytwórcze – zarówno słoneczne, jak
i wiatrowe.

Projekt koordynuje doktor nauk technicznych z zakresu elektroenergetyki i prezes zarządu Copernic Connect – dr inż. Franciszek Buchta. To uznany i doświadczony specjalista, absolwent Wydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej w Gliwicach, który w przeszłości  opracował i wdrożył metodę planowania rozwoju sieci przesyłowej 110 kV w Polskich Sieciach Elektroenergetycznych.

– Nasz pomysł dotyczy wniosków, które spełniają wszystkie warunki, w tym środowiskowe i te dotyczące zabudowy, a na ostatnim etapie nie uzyskują przyłączenia. Jesteśmy pierwszą prywatną firmą, która stworzyła model efektywnego finansowania projektów kapitałem prywatnych inwestorów. Dzięki temu będą oni mogli uzyskać przyłączenia swoich farm fotowoltaicznych do sieci i zwiększą udział energii odnawialnej w rynku energetycznym. Mamy już skonsolidowanych około 5 GW mocy w farmach PV, które dostały odmowy. Skala projektów obniży na tyle koszt modernizacji przypadający na każdy wnioskowany 1 MW, że sfinansowanie modernizacji sieci przestanie być barierą. Chcemy, aby praca tysięcy ludzi i kapitał firm rozwijających sektor OZE nie poszły na marne, a ich projekty mogły jak najszybciej zasilić polską gospodarkę zieloną energią – mówi Franciszek Buchta, prezes Zarządu Copernic Connect.

Współpraca biznesu z administracją szansą dla zielonej transformacji

Obok modelu wdrażanego przez Copernic Connect drugą nadzieją na impuls dla polskich sieci jest rządowy projekt ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych. Przeszedł on w pierwszej połowie października tego roku konsultacje i zakłada objęcie kluczowych inwestycji w sieć przesyłową przyspieszonymi procedurami administracyjnymi[3]. Działania te mają przyspieszyć integrację instalacji OZE z systemem elektroenergetycznym kraju. 

– To bardzo dobry kierunek. W połączeniu z naszym modelem pozyskiwania kapitału rysują się realne szanse na stopniowe rozwiązanie w Polsce problemu sieci jako wąskiego gardła rozwoju OZE. Mamy pełen potencjał analityczny, finansowy
i wykonawczy dla przeprowadzania ekspertyz i modernizacji sieci dystrybucyjnej. Wierzymy, że polskie spółki dystrybucyjne i organy administracyjne będą chciały
z niego skorzystać w naszym wspólnym interesie. Aktualnie rozpoczęliśmy już pierwsze rozmowy z sektorem publicznym – przekonuje Franciszek Buchta.

Copernic Connect jest częścią krakowskiej Grupy Copernic, działającej w branży OZE od 2019 roku. Grupa realizuje liczne projekty m.in. w zakresie budowy farm słonecznych, magazynowania wytworzonej przez nie energii czy kontraktowania zielonej energii w modelu cPPA dla biznesu. Za stworzeniem Grupy stoi Rahim Blak, aktywny przedsiębiorca, absolwent krakowskiej ASP. Blak, z natury wizjoner
i innowator, stworzył ekosystem uzupełniających się spółek, które mają
w nieszablonowy sposób budować przyszłość polskiej branży OZE.

[1] https://www.rynekelektryczny.pl/moc-zainstalowana-fotowoltaiki-w-polsce/

[2] https://www.tokfm.pl/Tokfm/7,103085,29083993,problemy-z-fotowoltaika-masowe-odmowy-przylaczenia-do-sieci.html

[3] https://globenergia.pl/rzad-usprawni-inwestycje-w-siec-dystrybucyjna-jest-projekt-ustawy/