16. Obchody dni pamięci ofiar gestapo 2022

8-12 września (czwartek – poniedziałek)

Ulica Pomorska, oddział Muzeum Krakowa, zaprasza w dniach 8-12 września na obchody Dni Pamięci Ofiar Gestapo.

Tematem przewodnim 16. obchodów Dni Pamięci Ofiar Gestapo jest lokalność, sąsiedzkość, związana z działalnością konspiracyjną mieszkanek i mieszkańców krakowskiej dzielnicy Krowodrza (Czarna Wieś, Łobzów, Krowodrza, Nowa Wieś Narodowa).

W ramach Dni Pamięci Ofiar Gestapo 2022 zostanie również przybliżona sprawa niemieckiego obozu pracy przymusowej w Mogile. Na terenie byłego obozu wzniesiono w latach 50. XX w. m.in. gmach kina Światowid, w którym obecnie mieści się Muzeum Nowej Huty, oddział Muzeum Krakowa. Zagadnieniom tym zostaną poświęcone dwie wystawy plenerowe, cykl spotkań popularnonaukowych, spotkanie wspomnieniowe z rodzinami patronów tegorocznych Dni Pamięci Ofiar Gestapo. Temat zostanie także wyeksponowany w trakcie spacerów edukacyjnych oraz quizu online połączonego z grą miejską.

Patronami tegorocznych obchodów są:

Wanda Kurkiewicz (1896–1979) – w 1940 r. została zaprzysiężona do konspiracyjnej organizacji Związek Obrony Rzeczypospolitej. Pełniła funkcję łączniczki i zajmowała się kolportażem prasy podziemnej, przede wszystkim „Wiadomości Radiowych” i „Wiadomości”. Została aresztowana 30 kwietnia 1941 r. w przez Gestapo i osadzona w więzieniu Montelupich, później w więzieniu kobiecym, tzw. Klasztorze (Helclów). Została zwolniona z więzienia z powodów zdrowotnych. Wróciła do pracy konspiracyjnej. Zagrożona aresztowaniem w 1944 r., uciekła z Krakowa. Jej mąż został zamordowany w Katyniu.

Stanisław Szuro (1920–2020) – po agresji Związku Radzieckiego na Polskę przekroczył granicę litewską i został internowany. Od stycznia 1940 r. był zaangażowany w działalność konspiracyjną w Związku Walki Zbrojnej. W 1942 r. został aresztowany i osadzony w więzieniu przy ulicy Montelupich w Krakowie, następnie w obozie pracy przymusowej w Pustkowie na Podkarpaciu, obozie koncentracyjnym (KL) Sachsenhausen, KL Bergen-Belsen, KL Stuthoffu w Policach i obozie  Barth koło Rostocku. Do Krakowa powrócił w czerwcu 1945 r. W czasie okupacji używał pseudonimu Zamorski, a po wojnie pseudonimu Kruk. W listopadzie 1946 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, skazany na karę śmierci, utratę praw publicznych i obywatelskich, praw honorowych oraz przepadek mienia. 17 marca 1947 r. na mocy amnestii z 22 lutego 1947 r. karę śmierci złagodzono mu do 15 lat pozbawienia wolności. Z odbywania pozostałego wymiaru kary został zwolniony postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w Krakowie z 13 lipca 1956 r. Został zrehabilitowany w 1994 r., w 2008 odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2017 awansowany do stopnia majora. Pośmiertnie został awansowany do stopnia podpułkownika.

PROGRAM

8 września (czwartek) [wszystkie wydarzenia w tym dniu wstęp wolny, niebiletowany, bez rezerwacji]

18.00–19.00 – Muzeum Nowej Huty (os. Centrum E 1, dawne kino Światowid)
Panel dyskusyjny Pomiędzy pamięcią, a historią poświęcony upamiętnieniu obozu Baulager 15/XIV założonego przez Niemców na obrzeżach dawnej wsi Mogiła (dziś dzielnica Nowa Huta)

Wprowadzenie: Baulager 15/XIV w Mogile. Źródła, stan wiedzy – kustosz Grzegorz Jeżowski, Muzeum Krakowa

W dyskusji udział wezmą: prof. dr hab. Łukasz T. Sroka (Uniwersytet Pedagogiczny), dr Wojciech Paduchowski (Instytut Pamięci Narodowej), kustosz Tomasz Owoc (kustosz Muzeum Hutnictwa w Chorzowie)

Prowadzenie: Z-ca dyrektora ds. Programowych Jacek Salwiński, kierownik oddziału Muzeum Nowej Huty Karolina Żłobecka

19.15 – otwarcie wystawy plenerowej „Baulager 15/XIV – miejsce (nie)pamięci”.

***

9 września (piątek)

9.00 – msza święta w kościele św. Szczepana, ul. Henryka Sienkiewicza 19

10.00–10.40 – plac Inwalidów, uroczysty apel z udziałem żołnierzy Wojska Polskiego ku czci Ofiar Gestapo, złożenie kwiatów przy tablicy pamiątkowej przy ul. Pomorskiej 2

10.45 – wręczenie nagród uczestnikom drugiej edycji akcji Obok nas, realizowanej w ramach Dni Pamięci Ofiar Gestapo 2022

11.00 – otwarcie wystawy plenerowej poświęconej patronom Dni Pamięci Ofiar Gestapo 2022, pl. Axentowicza

11.15–12.00 – oprowadzanie dla uczniów szkół krakowskich (uczestników uroczystego apelu ku czci Ofiar Gestapo) po miejscach naznaczonych terrorem okupantów: ul. Wyspiańskiego, ul. Józefitów 5, plac Inwalidów [niebiletowane, bez rezerwacji, tak jak w opisie dla młodzieży uczestniczącej w uroczystościach]

W dniach 9-11 września zwiedzanie wystawy Krakowianie wobec terroru 1939-1945- 1956 i odbywać się będzie w godz. 9.00-17.00 w cenie biletu ulgowego.

Zwiedzanie cel dawnego aresztu gestapo – miejsca pamięci narodowej będzie bezpłatne w dniach 9 -11 września, w godzinach od 9.00 do 17.00.

***

10 września (sobota)

12.00, 16.00 – oprowadzanie po wystawie stałej Krakowianie wobec terroru 1939–1945–1956 (oprowadzanie w cenie biletu ulgowego)

10.00 – cykl spotkań poświęconych historii dzielnicy (sala wystawy stałej w oddziale Ulica Pomorska, ul. Pomorska 2) [wstęp bezpłatny na cały cykl spotkań]:

10.10–10.30 – Był bastion jest ulica – spotkanie poświęcone historii Bastionu II „Nowowiejskiego”, prowadzenie Piotr Opaliński (Muzeum Krakowa)

10.35–10.55 – Historia kościoła św. Szczepana w latach 1939–1956, prowadzenie ks. Leszek Garstka

11.00–11.20 – Historia ulicy Pomorskiej opowiedziana przez zdjęcia: przedwojenne, wojenne, powojenne, prowadzenie dr Maria Wąchała-Skindzier (MU-FO)

11.25–11.45 – Historia linii tramwajowej w ulicy Pomorskiej i Kazimierza Wielkiego, prowadzenie Emil Bajorek

Transmisja online na żywo na profilach oddziałów Muzeum Krakowa na Facebooku: Ulicy Pomorskiej, Fabryki Emalia Oskara Schindlera, Apteki pod Orłem.

14.00–15.00 – spotkanie z rodziną Kurkiewiczów i rodziną Szurów: opowieść o wojennych losach Wandy Kurkiewicz, inż. Mieczysława Kurkiewicza, Grzegorza Kurkiewicza, Stansława Szuro, sala wystawy stałej w oddziale Ulica Pomorska

14.30–16.00 – spacer edukacyjny na terenie byłego niemieckiego obozu Baulager 15/XIV. Oddział Muzeum Nowej Huty, osiedle Centrum E 1 (oprowadzanie w cenie 15 zł od osoby), zakup biletów w kasie muzealnej Oddziału Muzeum Nowej Huty (możliwy zakup online)

W dniu 10 września (sobota) wystawa stała Krakowianie wobec terroru 1939-1945-1956, będzie niedostępna dla zwiedzających indywidualnie w godzinach od 9.00-12.00 oraz 13.45-15.45.

***

11 września (niedziela)

12.00; 16.00 – oprowadzanie po wystawie stałej Krakowianie wobec terroru 1939–1945–1956 (oprowadzanie w cenie biletu ulgowego)

11.00 –13.00 spacer edukacyjny Wokół placu Axentowicza, prowadzenie Mariusz Bembenek, (fotografik, miłośnik historii Krakowa, info@muzeumkrakowa.pl, (oprowadzanie w cenie biletu 15 zł od osoby, zakup biletów w kasie muzealnej przy ul. Pomorskiej 2, możliwy zakup online)

15.00 – 17.00 – spacer edukacyjny Z Pomorskiej na Ruską (śladami terroru komunistycznego w Krowodrzy, (oprowadzanie w cenie biletu 15 zł od osoby, zakup biletów w kasie muzealnej przy ul. Pomorskiej 2, możliwy zakup online)

***

12 września (poniedziałek) [bezpłatny udział, ale wcześniej rejestracja drużyn]

09.00–15.00 – Zakonspiruj Krowodrzę – quiz historyczny online połączony z grą miejską w terenie przeznaczony dla młodzieży szkolnej w wieku 13–19 lat przygotowany we współpracy z Biurem Edukacji Narodowej IPN w Krakowie (zgłoszenia: gry@muzeumkrakowa.pl)